Veganismu

El veganismu ye una filosofía y un mou de vida nel que desaníciase por enteru del usu o consumu de productos d'orixe animal. L'actitú de los veganos vien d'un asitiamientu moral que reburdia l´especismu productu del antropocentrismu y del teocentrismu,y arropiellen, los derechos animales, productu del sensocentrismu. Nuna otra miente otres xides pa tornase veganu ye l'esmolecimientu pol mediuambiente, de salú o motivos relixosos. Na práutica, esto sofitase nuna dieta vexetariana pura o estricta (100% vexetariana), poro, ensin nengún tipu de carne (incluyendo pites y pescáu) nin alimentos de proceder animal, comu lleche, güevu y tamién miel o xelatina. Los veganos renuncien tamién a los texidos de orixe animal, como la llana, el cueru, productos de peletería, seda... Tampocu usen cosméticos y melicamentos que precisaren de esperimentación animal pela so ellaboración, ni sofiten espectáculos nos qu'úsense animales: corríes de toros, circos con animales (artes circenses), zoolóxicos, hípica, etc. Otres actividades especistes reburdiaes pol veganismu son: la caza, la merca/venta de animales, etc.

El raigañu de la pallabra "vegan" (veganu) afayase na pallabra "veg-etari-an" (vex-etari-anu), los sos inventores en 1944 foron Elsie Shrigley y Donald Watson "vexetarianos puros" molestos por mor que munches persones que nomábanse a so vexetarianes y xintaben productos llácteos y tamién pescáu. Pocu dempués, el 1 de Payares de esi mesmu añu, Watson asoleyo la "Vegan Society" nel Reinu Xuníu. El día 1 de Payares de 1994 cumpliéronse los 50 años dende que asoleyarase la "Vegan Society", dende esi día, el 1 de Payares celebrase con gayola'l Día Mundial/Internacional del Veganismu.